Waarom ‘Volg me’ een onrealistische kijk geeft op Multiple Sclerose

Volg me van Sophie Jansen is een boek dat mij al meerdere malen verleidend aankeek in de lokale boekhandel. Het is een boek met een klein aantal pagina’s maar wel met een intrigerende flaptekst en een pakkende slogan op de cover (was ik maar overal behalve hier). Toen een vriendin mij vertelde dat het boek ook een personage had met Multiple Sclerose werd ik nog meer benieuwd naar dit verhaal en ik begon er meteen in via Kobo plus! In deze recensie leg ik jullie graag uit waarom Volg me mij niet kon bekoren.

Als ik had geweten dat dit boek een personage bevatte met Multiple Sclerose had ik dit boek reeds veel sneller opgenomen. In geen enkele recensie of samenvatting van het boek vond ik de woorden ‘chronisch ziek’ of ‘Multiple Sclerose’ terug. Misschien is het omdat ik het zelf heb, dat ik er meer op let maar toch.

Volg me van Sophie Jansen is een actueel verhaal over de gevaren van sociale media. Het wordt gecategoriseerd als Young Adult maar na het lezen van dit verhaal vind ik het meer een jeugdboek.

Actueel thema

Volg me volgt het verhaal van Mick en Marlou. Net als iedere jongere erg bezig met sociale media. Zo volgen ze allebei Blogger4818 op de voet. De aanwezigheid van Blogger4818 deed mij énorm denken aan Gossip Girl. Op zich geen probleem maar het viel op dat er wel erg veel gelijkenissen waren.

Sophie Jansen is zelf leerkracht dus ik veronderstel dat ze wel weet wat er bij jongeren speelt. Zo heeft iedere leerling zijn eigen rugzak en krijgt iedereen wel eens te maken met de obstakels van het leven.

Jansen probeert het boek erg actueel te maken door er opnames in te verwerken van Instagram, Whatsapp, blogberichten… Op zich een leuke meerwaarde aan het verhaal, want dit maakt het erg herkenbaar voor jongeren en het geeft ook duidelijk het peerpressure-gehalte weer.

Als je terug kon in de tijd, om in die seconde net de andere kant op te kijken, een ander antwoord te geven of rechts in plaats van links te gaan, zou je het dan doen? Of is dit een soort wijze les? Een pijn die je gevoeld moet hebben om te kunnen groeien, iets wat oudere mensen ‘levenservaring’ noemen.

De taal van de jeugd

Ik begrijp echt dat veel jongeren anders communiceren op sociale media dan (jong)volwassenen. Vroeger gebruikte ik ook erg vaak afkortingen en was ik niet zo veel bezig met taal dan anno 2019. En alhoewel ik zeker ook nog fouten maak qua grammatica en spelling e.d. vond ik sommige uitspraken echt niet geloofwaardig. Neem nu dit Whatsapp-gesprek: … ‘Is strafbaar he. De meid voelt zich al kut genoeg’ En toen kwam dit antwoord ‘Strafbaar? Seri? Dikkeee tieten kartoffelsalat!!!’

Ik ben echt 99.99% zeker dat dit nooit in real life gezegd wordt. Maar echt nooit. Ik begrijp dat er een ‘jeugdtaaltje’ rondgaat maar echt niemand gebruikt dit. Niemand.

Dat buiten kwestie gelaten is de schrijfstijl van de auteur perfect voor jongeren maar als het om Young adult gaat vind ik het iets te jeugdig geschreven.

Sociale media

Als het dus aankomt op het thema ‘sociale media’ vind ik het best een geslaagd jeugdboek. Het is een toegankelijk boek dat eigenlijk perfect zou passen op de leeslijst voor jongeren. En alhoewel het slot nog wat losse eindjes had en er best een ander beleid mag komen rond pesten op deze fictieve school, begrijp ik wel wat de auteur wil bereiken met dit verhaal.

Randpersonage met Multiple Sclerose

Als je eerst wil lezen wat MS exact is en wat het met mij doet, lees je hier.

Dit was voor mij het meest interessante gedeelte. Hoe wordt MS vertegenwoordigd in dit verhaal? Ik vind het echt een heel belangrijk iets dat chronisch zieken meer vertegenwoordigd mogen zijn in YA. Of zelfs in alle genres. En als het personage dan ook nog eens MS heeft, tja, dan moet ik dat boek gewoon gelezen hebben. Wie mij en mijn blog een beetje heeft gevolgd weet dat ik zelf RRMS heb dus ik wist dat dit onderwerp gevoelig ging liggen. Alles over mijn leven MS lees je hier. De link opent in een nieuw tabblad.

Zijn moeder heeft RRMS, wat staat voor ‘relapsing-remitting MS’. Dit betekent dat ze soms veel pijn heeft en er daarna weer periodes optreden van herstel.

Bij deze twee zinnen kreeg ik het al op de heupen. Het voelt aan alsof de auteur de eerste de beste definitie van het internet geplukt heeft en het ‘verstaanbaar’ gemaakt heeft voor jongeren door het zodanig te minimaliseren. Soms veel pijn. Soms. Iedere dag dus. MS heb je niet voor even maar voor je hele leven. Dus het is niet dat er in de periodes van herstel totaal geen pijn waar te nemen is. Of je nu in een fase van schub/opstoot verkeerd of in een periode van herstel; pijn of last heb je altijd. Er gaat werkelijk geen dag of moment voorbij waarin ik niet herinnerd word aan mijn chronische ziekte.

Ik weet niet of de auteur effectief iemand kent met MS of als ze gesproken heeft met personen met MS maar dat gevoel heb ik totaal niet meegekregen. Achteraan (of desnoods zelfs vooraan) in het boek staat er ook nergens vermeldt waar ze haar informatie heeft verworven. Er wordt verteld dat ze leerkracht is van beroep, wat vele inzichten kan leveren aangaande jongeren en sociale media maar qua Multiple Sclerose staat er niets over vermeld. En dat vond ik dus erg jammer aangezien alles zo onrealistisch overkwam. Ik zeg niet dat een auteur alles wat hij schrijft moet meegemaakt hebben van dichtbij maar doe dan toch op z’n minst wat research dat verder reikt dan de eerste website die je vindt.

De mama van Mick kampt reeds een volledig decennia, 10 jaar dus, met (RR)MS. Ik denk als je reeds 10 jaar MS hebt dat je best wel om kan met het optreden van nieuwe symptomen. Ik ga niet zeggen dat het niet zwaar is, want uit ervaring weet ik dat MS betekent dat je zaken moet afgeven. Van je concentratievermogen tot je fysieke kunnen. Met MS kan het allemaal. Maar wat ik niet begrijp is dat iemand die reeds 10 jaar MS heeft opschrikt van kleine symptomen en zelfs naar de spoedeisende hulp gaat voor (ik quoteer uit het boek:) ‘iets met pijn in haar handen’

Als ik nieuwe symptomen opmerk is het belangrijk om ten eerste rustig te blijven, ten tweede te bekijken hoelang de symptomen aanhouden. Als het na drie volle dagen nog steeds niet over is dan pas bel ik naar mijn behandelende arts. Want dan kan het een teken zijn dat je een opstoot of schub hebt. Of zoals het boek het weergeeft: dat je soms veel pijn hebt. Dan pas wordt er een MRI-onderzoek gepland en dan pas wordt er bekeken of je al dan niet solumedrol-baxters wil nemen of niet om hopelijk de symptomen weg te krijgen (wat ook geen garantie is trouwens). Als ik iedere keer dat ik moe ben, spierpijn heb en last heb van trillende handen, naar de spoedeisende hulp zou gaan, dan zou ik er beter blijven overnachten. Ik zeg niet dat je nooit naar de spoedeisende hulp mag gaan maar het klinkt echt ongeloofwaardig en zeker voor iemand die reeds 10 jaar MS heeft. In het geval dat je een infectie oploopt zoals PML en dergelijke, ga dan zeker naar de spoeddiensten! Maar voor spierpijn, moeheid en trillende handen, neen.

Er wordt ook nergens in het boek gesproken van een neuroloog. Maar echt nergens. Er wordt enkel verwezen naar ‘de huisartsenpost’. Ik weet niet hoe het in Nederland zit maar ik ben bijna 100% zeker dat personen met MS in NL ook in behandeling zijn bij een gespecialiseerde arts, een neuroloog namelijk.

Is het nu omdat deze persoon een randpersonage is, omdat het verteld wordt door de ogen van een tiener of omdat het een jeugdboek is… Ik weet het niet maar alles lijkt echt geminimaliseerd en enorm ongeloofwaardig wat het chronisch ziek zijn betreft. Als je niemand kent met MS dan is dit best een leuk boekje voor tussendoor maar voor mij was dit echt een afknapper.

Conclusie

Als het gaat om het sociale media-gedeelte dan is dit best een goed boek en mag het absoluut op de leeslijst komen te staan. Als het gaat om de uitdieping van de personages, de schrijfstijl en de algemene indruk, vind ik het boek ondermaats. Echt een gemiste kans.

Heb jij nog aanraders voor mij met chronisch zieke personages?