Wat maakt een boek kwaliteitsvol?
Eerder deze week zag ik een discussie voorbij komen op sociale media over de kwaliteit van het Young Adult-genre. In een boekengroep vroeg een moeder aanraders voor haar vijftienjarige dochter. Het mocht geen zwaar en gewelddadig boek zijn want haar dochter was nogal gevoelig. Heel wat reacties stroomden binnen waaronder deze: ‘Probeer eens binnen het genre YA (young adult) te zoeken. Enkele auteurs: Morgan Blade, Pamela Sharon, Chinouk Thijssen, Merel de Keyzer, Mell Wallis de Vries, Helen Vreeswijk, Christine Charliers… En toen kwam dit schokkende antwoord:
‘wel een genre waar nogal weinig kwaliteit te vinden is.’
Zucht…
Ja, daar sta je dan met je mond vol tanden. Gaat het hier om een antwoord dat uit de losse pols geschreven is of gaat het hier om een volharde mening waar de persoon steevast achterstaat, we weten het niet. Heeft deze persoon verschillende YA’s gelezen om zo deze conclusie te maken, we weten het niet.
Desalniettemin vind ik dat het wel erg kort door de bocht is om zomaar zo’n uitspraken te maken. Met zo’n veralgemening plaats je meteen iedere YA-auteur of -boek in een slecht daglicht.
Wat is Young Adult nu precies?
Het YA-genre wordt eigenlijk beschouwd als een soort tussengenre. Young Adult valt tussen jeugd- en volwassenliteratuur, dus je kan het in feite beschouwen als een overbruggingsgenre. Er is nog wat discussie gaande rond de vraag: is YA een genre of een doelgroep? Zelf beschouw ik YA als een genre. Ook al is de doelgroep bedoeld voor +- 15-plussers, er zijn heel wat vijfentwintig- tot veertigplussers die ook genieten van deze boeken.
Aan de andere kant begrijp ik ook waarom het meer gezien wordt als een doelgroep dan als een genre. Young Adult bevat namelijk verschillende genres in zijn gamma waardoor het niet snel in een hoekje te duwen valt. Zo heb je YA-thrillers, YA-romans, YA-dystopie, YA-scifi, YA-contemporary… En ga zo maar door. Terwijl er bij de volwassenliteratuur absoluut een onderscheid te maken valt tussen verschillende genres zoals thrillers, romans, dystopie, science fiction… Want jeugdthrillers is een volledig ander iets dan YA-thrillers en laat staan de thrillers uit het volwassen gamma. Maar laat ons even blijven bij het YA-genre.
Het is niet omdat het YA-genre niet in een hoekje te duwen valt, dat het geen herkenbaarheid met zich meedraagt. Tenslotte zijn er redenen waarom de lokale boekhandelaren een aparte boekenkast voorzien voor dit doelpubliek waar zowel jong als oud van houdt. Want zeg nu zelf ‘it’s just a state of mind’. De hoofdpersonages van YA-boeken bevinden zich meestal in een leeftijdscategorie tussen de 15 en 20 jaar oud. Dit maakt het erg herkenbaar voor een groot merendeel van de lezers. Er wordt ook vaak geworsteld met zaken die in deze leeftijdsgroep spelen. Gaat het nu om de weg naar volwassenheid, het zoeken naar je eigen identiteit, het omgaan met je eerste verliefdheid, de weg vinden naar je innerlijke zelf, op je eigen manier omgaan met autoriteit.. Het merendeel van de lezers voelt zich erg vertrouwd met deze thema’s omdat het zich afspeelt, of afgespeeld heeft, in de eigen leefwereld.
Wat maakt een boek kwaliteitsvol?
kwa·li·teit (de; v; meervoud: kwaliteiten)
mate waarin iets goed is; gesteldheid, hoedanigheid, aard: de kwaliteit van deze stof
Als eerste kun je het begrip kwaliteit dus betrekken op de gesteldheid van het boek. Is een boek kwaliteitsvol als het in hardcover wordt uitgegeven dan als paperback? Wordt een boek als kwaliteitsvol beschouwd als het gedrukt wordt op duurzaam papier? Wordt een boek kwaliteitsvol indien het gedrukt is op papier of houden we het bij e- of audioboeken? Speelt de formaatkeuze van het boek ook een rol?
Of gaat het om de auteurs zelf? Is het een auteur van eigen bodem ja of neen? Want deze worden ook al snel beschouwd als minder kwaliteitsvol dan auteurs uit het buitenland. Of gaat het om de vertaler, wat ook een groot stuk bijdraagt aan de leeservaring?
Of maakt de gesteldheid van het boek niet uit zolang de inhoud maar kwaliteitsvol is?
Of het nu gaat om Young Adult, New Adult, Chicklit, Feelgood, Romans, Thrillers, Science fiction, Contemporary, etc. Wat maakt een verhaal kwaliteitsvol, wat maakt een verhaal goed, wanneer wordt een verhaal beschouwd als een aanrader?
Wordt een verhaal bijvoorbeeld automatisch afgeschreven wanneer het voorspelbaar blijkt te zijn? Zijn de personages genoeg onderbouwd? Houdt de auteur rekening met diversiteit zoals POC-personages? Is het een boek van own-voices?
Lang verhaal kort
Uiteindelijk zijn het allemaal vragen die subjectief te beantwoorden zijn en waarop geen eenduidig antwoord te vinden is. Wat de persoon in deze discussie enkel en alleen maar doet is een mening geven. En dat is oké, graag zelfs, maar dan liefst wel onderbouwd en niet uit de losse pols.
Zelf ben ik namelijk geen fan van dystopie-boeken en sciencefiction. Zowel niet in het volwassen gamma als in het YA-gamma. Maar dit wil niet zeggen dat er geen kwaliteit in te vinden is. Kijk maar naar bestsellers zoals The Hunger Games, Divergent, The 100… Allemaal toppers waar ik fan van ben, maar van andere boeken in dit genre dan weer (meestal) niet. Allemaal afhankelijk van verschillende factoren die oh zo verschillend zijn voor iedereen.
Wat maakt voor jou een boek kwaliteitsvol?
Reageer met Facebook
Dutch
Afrikaans
Albanian
Amharic
Arabic
Armenian
Azerbaijani
Basque
Belarusian
Bengali
Bosnian
Bulgarian
Catalan
Cebuano
Chichewa
Chinese (Simplified)
Chinese (Traditional)
Corsican
Croatian
Czech
Danish
English
Esperanto
Estonian
Filipino
Finnish
French
Frisian
Galician
Georgian
German
Greek
Gujarati
Haitian Creole
Hausa
Hawaiian
Hebrew
Hindi
Hmong
Hungarian
Icelandic
Igbo
Indonesian
Irish
Italian
Japanese
Javanese
Kannada
Kazakh
Khmer
Korean
Kurdish (Kurmanji)
Kyrgyz
Lao
Latin
Latvian
Lithuanian
Luxembourgish
Macedonian
Malagasy
Malay
Malayalam
Maltese
Maori
Marathi
Mongolian
Myanmar (Burmese)
Nepali
Norwegian
Pashto
Persian
Polish
Portuguese
Punjabi
Romanian
Russian
Samoan
Scottish Gaelic
Serbian
Sesotho
Shona
Sindhi
Sinhala
Slovak
Slovenian
Somali
Spanish
Sudanese
Swahili
Swedish
Tajik
Tamil
Telugu
Thai
Turkish
Ukrainian
Urdu
Uzbek
Vietnamese
Welsh
Xhosa
Yiddish
Yoruba
Zulu
5 Comments
Maartje
Ik denk dat ik wel kan begrijpen waar deze persoon vandaan komt. Indien je normaliter altijd thrillers leest, even als voorbeeld, dan hoop je dat de spanning opgebouwd wordt, dat er ijzersterke plottwist in zitten en dat het boek een in een sneltrein vaart leest. Geen poespas, gewoon een intens spannend verhaal met een einde die je met hart kloppingen leest. Ik heb ook lang gedacht dar dit niet in young adult kon, ik dacht dit word geschreven voor tieners, dat zal wel wat beperkt zijn. De spanning zal wel gereduceerd zijn en het zal wel passen in een klein hokje.
Het komt denk ik vooral door de naam, die de verwachting schept, voor mij dan, dat het geschreven is voor jongeren en dus wel anders zijn dan een volwassene boek. Kwaliteit heeft hier niets mee te maken maar ik denk dat die persoon uit dezelfde weg komt als mij.
Echter… little did i know. Niets is hiervan waar. Soms zijn je verwachtingen ergens van zo’n grote onzin, dit was voor mijn moment. Al merkte ik wel dat de zinsopbouw makkelijker is en de taal makkelijker (wellicht doelt persoon hierop?)
Enfin, een boek is voor mij kwaliteit als de taal klopt, als ze juiste woorden zijn geschreven en de zinnen vlot lezen. Of ik het leuk vind ja of nee heeft dan niets met de kwaliteit te maken.
Lastige vraag wel, kwaliteit valt denk ik moeilijk te meten in boeken. Mijn norm kan lager liggen dan die van jou..
Céline
Ja, er zit wel wat in natuurlijk. Als je inderdaad vastgeketend zit aan een bepaalde stijl/genre, is het moeilijk om in te beelden dat een ander boek ook wel eens goed kan zijn. Maar ik ben dan ook van mening dat je niet ieder boek of genre over dezelfde kam mag scheren. Ik zeg maar iets “alle romans zijn voorspelbaar en saai”, terwijl dat geheel subjectief is. Volgens mij ligt het inderdaad ook aan de bewoording van het genre of de doelgroep. Er zijn zodanig veel opties mogelijk wat een boek nou net dat tikkeltje kwaliteitsvoller maakt maar het is en blijft subjectief uiteraard. Bedankt voor je eerlijke mening, vond het interessant.
Maartje
Helemaal mee eens! Maar een dergelijke mening zonder onderbouwing is vaak neergezet zonder te denken.
Laten we maar gewoon de volwassenen zijn en denken wij weten beter. 😇
Rani
Ik denk dat menig YA-liefhebbers het oneens zijn met die stelling, waaronder ik. Ik heb al tal van YA gelezen, soms wat goede en soms wat mindere. Het is normaal om soms boeken niet goed te vinden. Maar om te stellen dat er weinig kwaliteit in te vinden is, vind ik ook kort door de bocht. Ik denk dat die persoon gewoon nog niet het juiste YA-boek is tegengekomen voor hem/haar.
Wat ik kwaliteitsvol vind? Goh, ik zou sowieso al niet werken met de term kwaliteitsvol om een boek te beoordelen. Ik werk liever met de goede en de mindere punten van een boek. Zo moet er voor mij sowieso goed uitgewerkte personages zijn, een goed plot en een leuke schrijfstijl. Zoals je al meteen merkt, is dit heel subjectief.
Ik ben 24 en ik lees graag nog altijd dolgraag YA. Het is zo divers en dat vind ik er net zo leuk aan. Ik ben echt van mening dat iedereen wel eens een leuk YA-boek zou tegenkomen. Ik ben nu wel benieuwd naar de redenen van die persoon om te zeggen dat YA niet kwaliteitsvol is.
P.s dit laat mij zo een beetje denken aan de discussie dat YA minderwaardig is t.o.v van ‘echte’ literaire boeken.
Valerie
Wat vind ik kwaliteitsvol? Hmm, dit vind ik echt een lastige vraag. Het is ook een vraag waar ik me op mijn studie (jeugdliteratuur) mee bezig houd.
Ik denk dat dit ook een heel persoonlijke kwestie is. Als voorbeeld: Twilight vind ik objectief gezien niet echt een goed boek. Het bevat enorm veel “typische” YA-tropes en clichés en de vele herhalingen in de schrijfstijl hadden minder gemogen. Echter, voor mij was de Twilight serie een van de eerste YA series waarmee ik kennis maakte. Het was voor mij zó nieuw. Eindelijk was er een serie waarin ik me deels in de hoofdpersoon kon herkennen. Het ging eindelijk een keer over iemand van mijn leeftijd die dezelfde onzekerheden had. Daarbij denk ik dat Twilight echt de deur naar YA boeken in Nederland heeft geopend. Is het boek dan kwaliteitsvol?
Voor mij is een boek echt kwaliteitsvol als de auteur er echt voor zorgt dat ik koste wat het kost verder wil lezen, ongeacht welk genre. Daarbij vind ik goed uitgewerkte personages en verhaallijn erg belangrijk en ik houd er ook van als het dialoog tussen de personages natuurlijk en gevat is. Een voorbeeldje: Six of Crows en Crooked Kingdom.
Daarbij vind ik ook niet dat alle YA’s over een kam te scheren zijn. Er zit een beetje een stigma op dat YA boeken weinig inhoud hebben “kinderlijk” zijn, wat ik absoluut niet vind. Natuurlijk zitten er goede en slechte boeken tussen, maar ik denk dat het juist de kracht van YA is dat het zo herkenbaar is voor veel lezers.
Valerie onlangs geplaatst…Gelezen in augustus 2019