‘Wat zou Martin doen?’ wordt aangeprezen voor fans van The Hate U Give van Angie Thomas. En dat is zeker waar. Het behandeld dezelfde thematiek, namelijk: racisme. Een belangrijk onderwerp om jezelf over te educeren, plus een boek afkomstig van mijn Black Lives Matter-leeslijst.

“Oké, er zijn geen aparte fonteintjes meer voor “colored”, en discriminatie schijnt tegen de wet te zijn, maar als ik gedwongen kan worden om met te krappe handboeien op het beton te zitten terwijl ik niks fout heb gedaan, dan is er duidelijk wel een probleem.”

Momenteel ben ik volop bezig met lezen in The Hate U Give dus toen ik de kans kreeg om dit boek te lezen, greep ik die met beide handen. Nic Stone is er in geslaagd om verschillende thema’s in dit boek aan bod te brengen, die heel erg belangrijk zijn in een verdere educatie hieromtrent. Het gaat hier om racisme maar ook om etnische profilering waar hoofdpersonage Justyce graag over in gesprek gaat in zijn debatclub op school. De auteur beschrijft de thema’s op verschillende manieren. Zo schrijft hoofdpersonage Justyce brieven naar Martin Luther King waarin zijn onmacht en verdriet erg naar boven komt. Ook vinden er gesprekken plaats in zijn debatclub waarin verschillende meningen van zijn witte klasgenoten aan bod komen. Heel wat gesprekken en onderwerpen zetten je aan het denken en dat is precies de bedoeling van de auteur vermoed ik.

Wat zou Martin doen is een boek dat uiterst geschikt is voor een gespreksstarter in de middelbare school. Door de wat jeugdige schrijfstijl en het vlotte leestempo, lees je dit boek gemakkelijk in een dag uit. Dus zelfs als jij een iet wat tragere lezer bent, heb je dit boek toch in een mum van tijd uit. Op zich had het verhaal voor mij best honderd pagina’s meer mogen bevatten om nóg meer op de thematieken in te kunnen gaan. Het doel van dit boek waren ook de brieven naar Martin, dus het boek mocht ook heel wat meer brieven bevatten.

Justyce is een goede jongen. Hij haalt uitmuntende cijfers. Hij staat altijd klaar voor zijn vrienden. Waarom is hij dan degene met handboeien om? Justyce McAllister haalt hoge resultaten op school, is aanvoerder van de debatclub en hij mag volgend jaar naar Yale. Maar dat doet er allemaal niet toe als een politieagent handboeien rond zijn polsen sluit. Uiteindelijk wordt Justyce weer vrijgelaten, zonder verdere aanklachten (en ook zonder excuus), maar het incident houdt hem bezig. Nu hij verhuisd is naar een betere wijk, wordt hij nog steeds lastiggevallen door de jongens uit zijn oude buurt en hij voelt zich ook niet welkom in zijn nieuwe klas. De enige uitzondering is Sarah Jane, Justyce’ knappe – en witte – debatpartner, van wie hij wenste dat hij haar niet zo leuk vond. Op een dag rijdt Justyce samen met zijn beste vriend Manny rond in de auto – raampjes open, muziek hard aan. Dat valt niet in goede aarde bij een automobilist die naast hen staat te wachten voor het stoplicht. Maar zijn twee brutale jongens die het volume net iets te hard zetten reden genoeg om een wapen te trekken?

Al deze zware onderwerpen zoals racisme, ongelijkheid, interraciale relaties, vooroordelen naar anderen… worden verlicht door een laagje romantiek toe te voegen maar ook een identiteitszoektocht. Want al deze gebeurtenissen doen Justyce afvragen wie hij nou werkelijk is en waar hij voor staat. En deze ontwikkeling zie je goed groeien in het boek. Justyce aan het begin van het verhaal is al een compleet andere Justyce op het einde van dit boek. Daarom is dit boek ook in twee delen opgesplitst, waar ik niet verder over zal praten om spoilers te voorkomen.

Het verhaal op zich is enorm belangrijk wat educatie betreft en het raakt ook heel wat gevoelige snaren, maar toch wist dit boek mij niet volledig te bekoren. Het voelde op vele vlakken té jeugdig, té gehaast en té oppervlakkig. En te is nooit goed. Ook de vertaling liet op meerdere manieren de wensen over en daar begon ik mij na een tijdje toch aan te storen. In de originele taal had de slangtaal heel anders overgekomen dan nu. Nu was het iets té veel homie(s), white boys, dawg, bro, bruh, dog, etc op een enkele pagina. Ik begrijp dat het slangtaal is, ik begrijp dat het middelbare scholieren zijn… Ik begrijp dat. Maar hoe het in dit boek vormgegeven was, kon het gerust op een andere manier. Ik lees heel veel vertalingen, meer dan Engelstalige boeken, maar in de originele taal had het veel authentieker aangevoeld. Had de vertaling nu net iets meer tussentaal geweest tussen BE en NL dan had dit mij waarschijnlijk minder gestoord maar deze vertaling was wel erg Nederlands-Nederlands.

“En ja, ik ben in een ruige buurt opgegroeid, maar ik ben een goeie jongen, Martin. Ik dacht dat als ik zorgde dat ik een keurig lid van de maatschappij was, geen last zou krijgen van de dingen waar die zwarte jongens mee te maken krijgen, snap je? Het is lastig om te accepteren dat ik ongelijk had.”

Conclusie

Voor ons lijken deze thema’s een heuse ver-van-ons-bed-show maar niets is minder waar. Racisme is geen trend, het is er elke dag opnieuw. Niet enkel in Amerika maar overal. En daarom is het zo belangrijk om onszelf te blijven educeren omtrent dit onderwerp.

‘Wat zou Martin doen?’ is op zich een erg actueel en aan te raden boek, maar de gehaastheid en de vertaling lieten wat de wensen over. Ook las het boek iets te chaotisch door de vele perspectiefwisselingen en had ik wat meer brieven naar Martin toe willen lezen. De debatclub bij Justyce op school was dan wel weer heel erg interessant en een leuke toevoeging aan het verhaal.

Ik zou het boek vooral aanraden aan personen op de middelbare school als ideale discussiestarter. Het verhaal zet de lezer aan het denken en dat is volgens mij een van de doelen van dit verhaal.

Volg mij op Facebook / Instagram / Bloglovin / Pinterest / Goodreads

Ik wil Uitgeverij Best of YA heel erg bedanken voor het opsturen van een (digitaal) recensie-exemplaar. Dit heeft mijn recensie op geen enkel vlak beïnvloedt. Meer informatie over mijn recensiebeleid vind je hier. Dit artikel bevat een aff.link. Meer informatie vind je op mijn startpagina rechtsonderaan.